Temettuat Defterlerinden Hareketle Hırsova Kazasının Ticarileşebilme Olanakları ve Gelir Dağılımı Analizi (1844-1845)

Özet

ÖZ

Temettuat defterlerinde, mikro ölçekte hane halkının sosyo-ekonomik durumuna ilişkin ayrıntılı bilgiler olan; emlak, gelir, hayvanat ve temettü üzerinden alınan vergiler yer almaktadır. Bu çalışmada, temettuat defterlerindeki veriler ışığında Rumeli’de bir yerleşim yeri olan Hırsova kazası örneğinden hareketle Osmanlı Balkanlarında zirai sektörün ticarileşebilme olanakları ele alındı. “Hırsova kazasında, klasik Osmanlı iktisadi anlayışına uygun bir ekonomik yaşam mı söz konusuydu, yoksa iş kolları ve yaratılan artı değerler kasabanın ticarileşmesi açısından kapitalist bir ekonomik yapıya evirilme ihtimalini mi gösteriyordu?” sorusu tartışıldı. Kazadaki tarım ve tarım dışı işlerle iştigal eden köylülerin gelirleri ile bu gelirlerin kaza ölçeğindeki dağılımı hesaplandı. Gelir dağılımındaki farklılaşmanın daha net belirlenebilmesi için, iktisat teorisi metot ve enstrümanları kullanılarak Lorenz eğrisi çizildi ve Gini katsayısı hesaplandı. Elde edilen veriler çerçevesinde, ziraî sektörün ticarileşebilme olanaklarına sahip olup olmadığı kısaca değerlendirildi.